το νέο βιβλίο

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΤΡΑΓΩΔΙΑ & ΜΥΘΟΣ

Αμέτρητες φορές, λίγο ώς πολύ όλοι μας και ο καθένας με τη δική του οπτική, έχουμε προσπαθήσει να καταλάβουμε το γιατί βρήκε τόσο τραγικό θάνατο μια μεγάλη ηθοποιός, όπως αδιαμφισβήτητα ήταν η Ελένη Παπαδάκη. Είναι από τα πράγματα που δεν τα χωράει ο νους του ανθρώπου. Από πολλά χρόνια η υπόθεση αυτή ήταν για μένα ένα συγγραφικό απωθημένο, που κάθε τόσο έβγαινε στην επιφάνεια και με βασάνιζε. Το έψαχνα, το άφηνα και το ξανάπιανα. Πολλά χρόνια πριν ολοκληρώσει το δικό του βιβλίο, το εξαιρετικά άρτιο, για την Παπαδάκη ο Πολύβιος Μαρσάν είχαμε γνωριστεί και το συζητούσαμε, με τη συμμετοχή του κοινού μας φίλου Νίκου Πετσάλη-Διομήδη. Τότε ο ένας ερευνούσε για την Παπαδάκη και ο άλλος για την Κάλλας. Τελικά τα αποτελέσματα της δουλειάς τους υπήρξαν μνημειώδη για τα ελληνικά μέτρα. Το λέω αυτό, επειδή τώρα που ήρθε η ώρα και ασχολήθηκα με την Παπαδάκη, δεν διανοήθηκα να υποκαταστήσω καθ' οιονδήποτε τρόπο τον Μαρσάν. Ωστόσο επέμεινα να ερευνήσω βαθύτερα τη ζωή της στα κρίσιμα χρόνια, τι έκρυβε και τι σήμαινε η δολοφονία της. Ποιοι και γιατί την ήθελαν αυτή τη δολοφονία, την μεθόδευσαν και την εκτέλεσαν. Αν δεχθούμε ως ειλικρινή (και ήταν) τη σαφή καταδίκη του εγκλήματος από τον ίδιο τον Ζαχαριάδη, ξεφεύγουμε αυτομάτως από τη στενή πολιτική εμπάθεια – τουλάχιστον εκ των άνω. Η ίδια δεν ήταν πολιτικοποιημένο ον και δεν φανατιζόταν για πολιτικά ζητήματα, όχι βέβαια πως δεν είχε άποψη, που εύκολα μάλιστα μπορούμε να την εικάσουμε. Δεν είχε ενοχλήσει με συμμετοχή σε πολιτικές αντιπαραθέσεις. Δεν είχε κάνει κακό σε κανένα, αντίθετα μάλιστα γνωρίζουμε για πόσους είχε ενδιαφερθεί με αγαθή προαίρεση. Δεν είχε εκτεθεί σε καμιά, καμιά απολύτως, επιλήψιμη δραστηριότητα στη διάρκεια της Κατοχής. Ωστόσο κάποιοι της καταλόγιζαν περί υποτιθέμενων ερωτικών δεσμών της είτε με τον κατοχικό πρωθυπουργό Ράλλη είτε με κάποιον Γερμανό αξιωματικό. Δεν υπάρχει καμιά τεκμηρίωση για μια τέτοια σχέση, αλλά κι αν όντως υπήρξε αυτό δεν επιβεβαιώνει ούτε ηθική απαξία, ούτε πολύ περισσότερο και προδοσία…

Σ’ αυτό το νέο βιβλίο μου για την Ελένη Παπαδάκη ασχολούμαι με τη ζωή της επιχειρώντας να φωτίσω – στο πλαίσιο της ιστορικής αλήθειας και με νέα στοιχεία – ένα πρόσωπο που αφιερώθηκε αποκλειστικά στην τέχνη της και μάλιστα ως φαινόμενο, δεν έβλαψε ποτέ κανένα, πλην όμως είχε την ατυχία να στοχοποιηθεί από ιδιοτελείς και επίβουλους, να κακοποιηθεί βάναυσα και να γίνει θύμα σεξιστικής βίας πριν καταλήξει στον μαρτυρικό θάνατό της…

Δημοσθένης Κούκουνας